اثرات محافظتی سلنیوم بر عوارض ناشی از سرب در عملکرد غده ساب ماندیبولار موش صحرائی

سابقه و هدف: مطالعات حیوانی نشان داده است که سلنیوم تا اندازه ای می تواند اثرات سمی سرب مانند سمیت کلیوی و سمیت عصبی را کاهش دهد ولی هیچگونه مطالعه ای درباره امکان تداخل میان سرب و سلنیوم در عملکرد غدد بزاقی انجام نشده است. این مطالعه طراحی شد تا اثرات محافظتی احتمالی سلنیوم بر اثرات ناشی از سرب در عملکرد غده بزاقی تحت فکی موش صحرایی را بررسی کند. مواد و روش ها: بعد از بیهوش کردن موش ها، بزاق خالص غدد تحت فکی از راه دهان و بوسیله کانول های ریز پلی اتیلنی جمع آوری شد و برای تحریک ترشح بزاق از پیلوکارپین استفاده شد. یافته ها: 24 روز درمان با استات سرب 0.04% و 0.05% در آب خوراکی، عملکرد غدد بزاقی را تغییر داد. سرعت ترشح بوسیله سرب (0.04% و 0.05%) بطور قابل توجهی افزایش یافت (P<0.01). غلظت پروتئین تام و کلسیم بزاق نیز بطور قابل توجهی با هر دو دوز سرب کاهش پیدا کرد (P<0.01). ضمن اینکه هر دو دوز سرب فعالیت آنزیم NAG را نیز بطور قابل توجه کاهش داد (P<0.01). مصرف سلنیوم به تنهایی (2.5mg se/kg) در آب خوراکی به مدت 24 روز تغییر قابل توجهی در عملکرد ترشحی غده بزاقی ایجاد نکرد ولی در ترکیب سلنیوم با سرب کاهش فعالیت NAG و کاهش غلظت کلسیم و پروتئین ناشی از سرب بطور قابل توجه جبران شد (P<0.01) و به سطحی نزدیک به کنترل رسید. نتیجه گیری: افزایش سرعت ترشح بوسیله استات سرب نیز با درمان توام سلنیوم و سرب تحت تاثیر عملکرد غده تحت فکی موش صحرایی جلوگیری کند. همچنین توانایی سلنیوم به عنوان آنتی اکسیدان، پاک کننده رادیکال های آزاد و تثبیت کننده تمامیت غشای سلولی مکانیزم های ممکن برای اثرات محافظتی آن می باشد. مطالعات بیشتری درباره تداخل سرب و سلنیوم در غدد بزاقی و در سطح مولکولی لازم است تا مکانیزم اصلی تداخل آنها قابل بررسی باشد.